گاهی تب کتاب خریدن می گیرم. یکدفعه می رم شهر کتاب و حسابی کتاب می خرم. کتابها را می ذارم در کتابخانه ام و بعضی هاشان را تا مدتها نمی خوانم. کتاب جامعه شناسی خودمانی نوشته حسن نراقی هم از آن دسته کتابهایی بود که فکر کنم بیش از یکسال در کتابخانه ام بود تا اینکه بدون اینکه کتاب را در کتابخانه ام دیده باشم، یاد اسمش افتادم و فکر کردم حتما باید بخونمش. جمعه چند هفته پیش بود که از کتابخانه بیرونش کشیدمش و تا آخرش خواندم. فکر می کنم خواندنش درکل چهار، پنج ساعت زمان برد. بعد از خواندنش اینقدر هیجان زده بودم که پیشنهاد خریدنش را به هرکس که می شناختم می دادم. هنوز هم به نظرم اگر کسی هست که این کتاب را نخوانده آن را تهیه کند وبخواند. حسن نراقی در این کتاب به شکلی صادقانه مشکلات اجتماعی ما را بازگو کرده که اگر باخودمان صادق باشیم به جد در رفتارهای روزمره و ناخودآگاهمان این مشکلات را می بینیم. یکی از دوستان می گفت بسیاری از این مشکلات فعلی جامعه ما ریشه در رفتارهای تاریخی گذشتگانمان دارد که حالا مثل یک ژن نسل به نسل منتقل می شود. بدون شک آگاهی از این رفتارهای ناخودآگاه اجتماعی کمک بسیاری به ما خواهد کرد. این رفتارها مثل یک موجود خارجی چنان با ما خو گرفته که به این سادگی ها نمی توانیم از آنها دل بکنیم.
امروز بصورت اتفاقی وارد کتابفروشی شدم و در بین تعداد بسیار زیاد کتابهای چیده شده در قفسه ها چشمم افتاد به کتاب "پی نکته هایی بر جامعه شناسی خودمانی" که باز حسن نراقی نوشته و به چاپ هفتم رسیده. انگار که لابه لای آن همه کتاب باید چشمم به این یکی می افتاد. این کتاب به نوعی جلد دوم کتاب جامعه شناسی خودمانی است. این کتاب دارای دو بخش مقاله ها و مصاحبه ها است که طی دو سال بصورت پراکنده در مجلات و روزنامه ها چاپ شده است. حسن نراقی در مقدمه کتاب درباره دلایل موفقیت کتاب اول می گوید می گوید: "من در کتاب جامعه شناسی خودمانی مطلب تازه ای را نگفته بودم که خواننده به گوشش نخورده باشد و یا آن را نداند و با آن بیگانه باشد. من فقط تصاویر قطعه قطعه شده اجتماعی را درست مثل بازی پازل به گونه ای پهلوی هم قراردادم که تصویر کلی بتواند خودش را راحت تر نشان دهد."
فکر میکنم بیگانگی ما با تاریخ، حقیقت گریزی، ظاهر سازی، قهرمان پروری، خودمحوری، بی برنامگی، ریاکاری، احساساتی بودن، توهم دائمی طوطئه، مسئولیت ناپذیری، قانون گریزی، نارضایتی دائمی، حسادت، عدم صداقت و همه چیز دانی ما که نام فصلهای کتاب جامعه شناسی خودمانی است، تمامشان قطعات ناهمگونی است در بازی پازل گونه زندگی ما که بزور خودشان را در صفحه پازل جا کرده اند و شکلی نامتعارف ایجاد کرده اند. اگر هنوز این دو کتاب را نخوانده اید آنها را تهیه کنید و مطالعه نمایید. سرجمع دو جمعه ظهر تا عصر وقت خواهد گرفت. بعد از خواندن این دو جلد که البته خودم جلد دومش را برای این جمعه کنار گذاشته ام، باید با خودمان صادق باشیم. همین!
آخر خط بالا قصد داشتم مطلب را تموم کنم اما یکدفعه یاد این موضوع افتادم. به نظرم مطالبی که در این دوکتاب نوشته شده برای کسانی که قصد مهاجرت دارند به خصوص می تونه خیلی کاربردی باشه. آگاهی از بزرگترین مشکلات ما در رفتارهای اجتماعی در مواجهه با چالشهای مهاجرت بسیار سودمند خواهد بود. در یک کلام باید حواسمان جمع باشد که چکار می کنیم. به نظرم مشکلات این روزهای اجتماع ما خیلی عمیق است. مشکلات چند صد ساله جمع شده اند و حالا هرکدام مثل یک غده از هر طرف بیرون میزنند. باید و باید و باید مشکلات را شناخت و مثل فعالیت در شبکه های اجتماعی دیگران را دعوت کرد تا آنها هم مشکلات را بشناسند.
پی نوشت:
کتاب هنر جنگیدن از سان جو و شهریار از نیکولای ماکیاولی را هم خریده ام. حالا نمی دونم کدوم را شروع کنم.